Zaanse houten huizen en historische fortepiano’s hebben ten minste één ding gemeen: ze zijn van hout gemaakt en daarom kwetsbaar. In de ICOMOS bijeenkomst van 11 september staat Frans Wytema stil bij het behoud van het Zaans gebouwde erfgoed en doet restaurateur Gijs Wilderom uit de doeken aan de hand van de instrumenten van de Sweelinck Collectie bij ons in huis, hoe de fortepiano als muzikaal erfgoed te behouden.

Behoud van Zaans erfgoed door Frans Wytema

De Elout Wytema Stichting zet zich in voor het behoud van het Zaanse erfgoed. Drijvende kracht achter de stichting is Frans Wytema, ICOMOS-lid en advocaat te rustte. In de afgelopen jaren heeft hij acht karakteristieke panden in Zaandijk voor sloop weten te behoeden. Daarvoor ontving hij onlangs de Zilveren Anjer van het Prins Bernard Cultuurfonds. Het is niet de bedoeling van de oude panden een museum te maken; in tegendeel. Het streven van de stichting is ze weer een functioneel onderdeel te maken van een vitale samenleving. De stichting bekommert zich daarbij ook om de historisch interieurs. Soms ook worden de muziekinstrumenten die Wytema restaureert in de historische panden ten gehore gebracht.

Restauratie van fortepiano’s en de toekomst van de Sweelinck Collectie

door Gijs Wilderom en Jurn Buisman

Centraal in de klassieke muziektraditie staat de fortepiano, het instrument waarop componisten zoals Mozart, Haydn en Beethoven componeerden. In een gecombineerde inleiding met Jurn Buisman zal de Amsterdamse restaurator en bouwer van fortepiano’s Gijs Wilderom ingaan op de bouw van dit instrument in relatie tot de muziekpraktijk in het Wenen van omstreeks 1800. Hij zal ook een beeld schetsen van de restauratie van de fortepiano aan de hand van enige instrumenten, die opgesteld staan in Museum Geelvinck. Enkele van deze instrumenten zijn door hemzelf gerestaureerd. De grootste en belangrijkste collectie van fortepiano’s in Nederland is de Sweelinck Collectie, waarvan de basis werd gelegd door Rien Hasselaar. Frans Wytema heeft, als voorzitter van de gelijknamige stichting, zich sterk gemaakt voor het behoud van deze collectie, die oorspronkelijk onderdeel vormde van het Sweelinck Conservatorium en inmiddels onder de vleugels van Museum Geelvinck is gebracht. Het nieuwe concept voor de ontsluiting van de Sweelinck Collectie wordt door Jurn Buisman uit de doeken gedaan.

Frans Wytema (1940) studeerde Nederlands recht en musicologie. Tot zijn pensionering hield hij praktijk als advocaat en procureur. Enige tijd trad hij ook op als plaatsvervangend kantonrechter. In de jaren ’70 vestigde hij zich in de Zaanstreek. Sindsdien is hij gegrepen door de Zaans houtbouw. Al jaren zet hij zich in voor het behoud van dit Zaanse erfgoed. Hij weet dit te combineren met zijn andere passie; de restauratie van houten muziekinstrumenten.

De opleiding tot meubelmaker die Gijs Wilderom genoot was een goede opmaat voor zijn Werkzaamheden in de bouw en de restauratie van historische piano’s. In een restauratieatelier waar Franse piano’s van rond 1850 worden gerestaureerd en in een atelier waar replica’s gebouwd worden van piano’s rond 1800 deed hij vervolgens de ervaring op die nodig was om zijn eigen restauratieatelier in Amsterdam op te zetten.

De econoom Jurn Buisman (Rijksuniversiteit Groningen) houdt zich vanaf eind jaren ’80 bezig met een breed scala van projecten voor het behoud van cultureel erfgoed. Naast projecten o.a. in samenwerking met de Verenigde Naties en in Rusland, is hij onder meer initiatiefnemer en directeur van Museum Geelvinck. Vorig jaar heeft hij Frans Wytema opgevolgd als voorzitter van de Stichting Sweelinckmuseum en als zodanig is hij initiatiefnemer voor het nieuwe concept voor de ontsluiting van de Sweelinck Collectie.

*Let op: de voor ICOMOS-lezingen te gebruiken ingang van het Museum Geelvinck Hinlopen Huis is NIET de museumingang als vermeld op de website van het museum maar Herengracht 518sous.

************************************************

De lezing vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur. Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd.

Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk. Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00. De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk en kan uitsluitend via icomac@icomos.nl