Deze ICOMOS-lezingenavond staat in het teken van de culturele samenwerking tussen Nederland en Japan. Deze landen delen een lange geschiedenis. In 1600 zetten Nederlanders voor het eerst voet op Japanse bodem. Dat gebeurde op Kyushu, het op twee na grootste eiland van Japan. Dit was het startpunt van een culturele en economische ontdekkingsreis die voortduurt tot de dag van vandaag. Vier sprekers zullen ons deze avond vertellen over de projecten waar zij nu bij betrokken zijn.

Datum: Woensdag, 14 september 2016
Tijd: 19.30-21.30 uur (borrel en maaltijd vanaf 18.30 uur)
Plaats:DutchCulture, Herengracht 474 in Amsterdam
Onderwerp: Nederland en Japan
Sprekers: Ton van Zeeland, Melchior Bussink, Marion Poortvliet en Matthi Forrer

Holland-Kyushu door Ton van Zeeland en Melchior Bussink

Kyushu is de bakermat van een eeuwenlange uitwisseling tussen twee culturen. In 2016 en 2017 wordt deze uitwisseling gevierd met het cultureel samenwerkingsprogramma Holland-Kyushu. Initiatiefnemers van dit programma zijn het Nederlandse advies- en organisatiebureau voor internationale culturele samenwerking DutchCulture, de Nederlandse ambassade in Tokio en het consulaat-generaal in Osaka. Het programma Holland-Kyushu heeft tot doel de culturele, economische en creatieve banden tussen Nederland en de Kyushu-regio te versterken en zichtbaar te maken. In dit kader vinden er talrijke culturele projecten plaats in 2016 en 2017. Ton van Zeeland (Nederlandse ambassade Tokio) en Melchior Bussink (DutchCulture) zullen dit programma introduceren. Voor een voorproefje, zie de laatste nieuwsbrief.

Indigo verven is een ambacht.

Sharing Blue door Marion Poortvliet

Sharing Blue is een onderzoeksproject naar het verven met indigo en de specifieke textiel toepassingen die daaruit ontstaan zijn in Japan en in Nederland in de periode 1600-1800 (Edo-periode en de VOC-periode). Het blauwverven was in die tijd in beide landen immens populair.

Indigo verven is een ambacht. Ambachtelijke kennis en vaardigheden verdwijnen in een rap tempo. Met het verdwijnen hiervan, verdwijnt meer dan 2000 jaar kennis en tradities. Om ambachtelijk erfgoed levend te houden is kennisoverdracht nodig. Ook is onderzoek en innovatie nodig, om toepassing en de betekenis voor deze tijd te laten zien.

Omdat indigo verven in Japan nog wordt toegepast gaan vier Nederlandse makers naar Japan om te leren van meesters. Marion Poortvliet (Crafts Council Nederland) licht toe wat deze wat deze uitwisseling met Japan zo bijzonder maakt.

De Restauratie van de Historische Nederlandse Handelspost Deshima door Matthi Forrer

Deshima was een waaiervormig eilandje in de haven van Nagasaki. Van 1641 tot 1859 was dit de Nederlandse handelspost in Japan. De Nederlanders leefden er onder strikte beperkingen; slechts bij grote uitzondering mochten zij van het eiland af. Voor de Shogun in Edo was deze factorij van de VOC het enige contact met de westerse wereld. Via de Nederlanders bleven de Japanners op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de westerse technologie en heelkunde.

De historische locatie van Deshima ligt niet meer in zee, maar is door landaanwinning ingekapseld in de stedelijke bebouwing van Nagasaki. In de afgelopen decennia zijn delen van de handelspost in hun oude glorie hersteld en voor publiek opengesteld. Men koos voor de periode rond 1820-30, vooral omdat van die tijd goede documentatie beschikbaar is. Hoe dat alles in zijn werk ging en uitpakte – plus de plannen voor de toekomst, is het onderwerp van deze lezing.

Ton van Zeeland studeerde geschiedenis. Sinds 1985 werkt hij bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken met als standplaatsen onder andere Berlijn, Ho Chi Minh en Jakarta. Momenteel werkt hij bij de Nederlandse ambassade in Tokio als plaatsvervangend hoofd van de afdeling Publieksdiplomatie, Politieke en Culturele Zaken.
Melchior Bussink studeerde geschiedenis. Hij werkt als adviseur en programmamanager bij DutchCulture. Als projectleider van het samenwerkingsprogramma Holland-Kyushu is hij het afgelopen jaar meerdere keren in Japan geweest. Verder coördineert hij samenwerkingsprogramma’s met onder andere het Midden-Oosten en Vlaanderen.
Marion Poortvliet is vormgever en organisator van creatieve vernieuwingsprocessen voor nieuwe organisaties, projecten, producten, programma’s en opleidingen. Na haar afstuderen als modeontwerpster aan ArtEZ ondervond ze een gebrek aan infrastructuur voor het creatieve ambacht in Nederland. Door haar ervaring met creatief ondernemerschap en slow fashion nam ze in 2012 het initiatief voor de Stichting Crafts Council Nederland.
Matthi Forrer studeerde Japans en Kunstgeschiedenis van Oost-Azië. Na een periode van internationale free-lance activiteiten was hij vanaf 1984 conservator Japan van het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden. Zijn specialisatie is Japanse prentkunst van de late achttiende en vroege negentiende eeuw, en de geschiedenis van Nederlands-Japanse betrekkingen in de eerste helft van de negentiende eeuw.