Het Fort bij Vechten
Vechten is gebouwd tussen 1867 en 1870. De grote bomvrije kazerne werd in 1880 toegevoegd. Het fort is 17 hectare groot en na Rijnauwen het grootste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Mobilisatie was er in 1870, 1914-1918 en 1939-1940. Bij oorlogshandelingen is dit fort echter nooit betrokken geweest. De laatste militaire functie van het fort was bandenopslag van Defensie. Het fort is in 1996 door Defensie overgedragen aan Staatsbosbeheer en is in 2015 omgevormd tot het Waterlinie Museum – de beste keuze voor ICOMOS om er op 26 november 2016 een internationaal symposium over ‘Water & Heritage for the Future’ te organiseren.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie
Het Fort bij Vechten is onderdeel van de Nieuwe Waterlinie (NHW). Een waterlinie is een uniek en typisch Nederlands verdedigingssysteem. Daarbij maakt de verdediger gebruik van aaneengesloten onder water gezette polders. Zo’n modderige waterbarrière tot kniehoogte was een geduchte hindernis voor de vijand. Het zware geschut zakte weg in sloten en greppels en het water was te ondiep om te bevaren.

De doorgangen in de linie -rivieren, dijken en hoger gelegen gebieden tussen Utrecht en Bunnik- werden afgeschermd met forten. De aanleg van de forten rondom Utrecht vond plaats tussen 1815 en 1826. De draagwijdte van het geschut nam halverwege de 19e eeuw snel toe en het bleek dat de forten (de Klop, de Gagel, Blauwkapel, Biltstraat, de Lunetten) te dicht bij Utrecht lagen. Vanaf 1867 werd daarom een tweede linie van forten bij Utrecht aangelegd. Het Fort bij Vechten is onderdeel van deze linie. De forten aan de oostkant van Utrecht staan ook bekend als ‘De Stelling van Utrecht’.

Museum
Fort bij Vechten is omgevormd tot museum, waar onder andere de Waterlinie wordt belicht. Het museum is sinds  2015 geopend. Het is een stoer en spannend museum waar van alles te beleven is. Zo is er ook een Romeins museum in het Poortgebouw, met bouwwerken zoals een Romeinse uitkijktoren. (zie verder hieronder)

Practische informatie:
Het fort is vrij toegankelijk van dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur.
Voor parkeren, rondleidingen en de tentoonstellingen van het Waterliniemuseum betaalt u entree.
Let op: op 28 september en 1 oktober is het Waterliniemuseum gesloten. Op 1 oktober is het Fort ook niet vrij toegankelijk.

tel: 030 65 65 285
www.fortvechten.nl
mail: info@fortvechten.nl

Bereikbaarheid:
Ingang en parkeerplaats: schuin tegenover Achterdijk 21, Bunnik
Parkeren € 3,00 van 10.00 tot 17.30 uur.
Munten verkrijgbaar bij de receptie.
Voor (bezoekers van) feesten en bijeenkomsten gelden andere afspraken.

De parkeerplaats van het fort ligt in de hoek van de A12, de Achterdijk en de Marsdijk. Op de foto (zie diaserie) in de rechterbovenhoek. Vanaf de parkeerplaats gaat u via een voetpad, brug en coupure naar het fort.
Het adres van de parkeerplaats is niet hetzelfde als dat van het fort. Gebruikt u een routeplanner? Voer dan het adres in: Achterdijk 21, Bunnik.

Met de auto
Via de A12, afslag Bunnik.
Vanuit Utrecht: aan het einde van de afrit linksaf, onder de A12 door, bij de stoplichten rechtsaf richting Bunnik.
Vanuit Arnhem: aan het einde van de afrit bij het stoplicht rechtdoor Bunnik in.
Vervolgens:
Bunnik helemaal doorrijden en provinciale weg richting Utrecht volgen.
400 meter na het bord Rijnauwen, linksaf, net voorbij het fietsstoplicht en “Restaurant Vroeg”. Hier staat ook het eerste bruine richtingbord met ‘Fort Vechten’ erop.
Het gehucht Vechten door, het spoor over en via een tunneltje onder de A12 door.
Meteen na het tunneltje rechtsaf de parkeerplaats oprijden.
Utrecht
Richting Bunnik via de Gansstraat of langs stadion de Galgenwaard.
Via de provinciale weg (de Koningsweg) richting Bunnik tot Amelisweerd
Voor “Restaurant Vroeg” rechtsaf
Het gehucht Vechten door, het spoor over en via een tunneltje onder de A12 door.
Meteen na het tunneltje rechtsaf de parkeerplaats oprijden.

Openbaar vervoer: bus en trein
Utrecht of Wijk bij Duurstede: Bus 41, Uitstappen bij Halte “Amelisweerd”
Richting witte boerderij “Restaurant Vroeg” lopen.
Vóór het restaurant rechtsaf het gehucht Vechten door, spoor over en via een tunneltje onder de A12 door.
Meteen na het tunneltje rechts de parkeerplaats op en via de brug naar het fort.
Station Bunnik
Dit is ongeveer een half uur tot drie kwartier lopen, er zijn OV-fietsen te huur.
Loop of fiets naar het zuiden (richting snelweg)
Neem de voetgangersbrug over de A12
Onder aan deze brug rechtsaf richting het tankstation via de parallelweg
Bij het tunneltje onder de A12 weg oversteken (Achterdijk) naar de parkeerplaats.

Castellum Fectio: Tentoonstelling over de Romeinen
In Poortgebouw K is een tentoonstelling over de Romeinse geschiedenis van het fort en de omgeving.
Vier personen laten iets zien van het dagelijkse leven in de Romeinse tijd:
Victor is een nieuwsgierig kind in de Vechtense vicus. Hij sterft in het laatste kwart van de 2e eeuw aan een pest- of pokkenepidemie. Zijn vader was als Tongerse graanhandelaar werkzaam in de vicus en was tevens priester van de godin Viradecdis.
Fledimella is de vrijgelaten slavin van commandant Salvius (in functie als dienstmeid in het huis van de commandant, voor diens vrouw). Zij leefde in het 2e kwart van de 1e eeuw na Chr. en was van oorsprong een Germaanse die rond het begin van de jaartelling als klein meisje in Italië als slavin werd verkocht.
Valens is een gepensioneerde ruiter (Ala I Thracum) uit het 1e kwart van de 2e eeuw na Chr. die als veteraan in de vicus is komen te wonen. Hij heeft een Thracische vader (Bititralis) en een Britse moeder.
Crispinus is leerbewerker in de Vechtense vicus in de 3e eeuw na Chr. Primair werkte hij als schoenmaker voor de bewoners van de vicus, maar hij deed ook zo nu en dan klussen voor de soldaten. Hij is geboren en getogen in de vicus, net als zijn vader. Hij sterft aan miltvuur (anthrax), een bekende ziekte onder leerlooiers en –bewerkers (in later tijden, maar naar het schijnt ook in de Romeinse Tijd).
Elk personage heeft een eigen afdeling met een korte film, vondsten/voorwerpen en een touchscreen met allerlei informatie.
In de zijruimte is een interactieve presentatie Fectio en de andere twee castella in de stad Utrecht, Hoge Woerd en Domplein en panelen met informatie over de Limes.
Stichting Werk aan de Linie is verantwoordelijk voor de realisatie en het beheer van de tentoonstelling die tot stand is gekomen dankzij subsidie van de Provincie Utrecht en van verschillende fondsen.

Castellum Fectio
De militaire geschiedenis van Fort Vechten gaat ver terug in de tijd, toen lag naast de plek van het huidige fort het Castellum Fectio, dat rond het begin van de jaartelling is gebouwd. Het fort lag aan de rivier de Rijn, die in die tijd hier stroomde. Het is een van de oudste Romeinse forten in Nederland. Het castellum maakte deel uit van een hele serie forten langs de Rijn, die vanaf 47 na Chr. de grens (limes) vormde van het Romeinse rijk. Op de plek van het fort zelf lag de vicus, het kampdorp.
De plek van het fort wordt weer zichtbaar gemaakt in het landschap. Parklaan Architecten heeft in opdracht van de Provincie Utrecht het ontwerp gemaakt. Er komt een betonnen plint met informatie en vondsten. Verschillende soorten beplantingen geven de plekken van de gebouwen aan.

Romeinse vondsten
Het fort en het gebied er omheen zijn Rijksarcheologisch monument. Daarom staan alle graafwerkzaamheden op het fort onder toezicht van archeologische experts. Vroeger is grond uit de omgeving gebruikt om de grondwallen op het fort te maken. In die grond zitten nog Romeinse resten. Bij de ontgraving achter de bomvrije kazerne zijn mooie en soms unieke dingen gevonden: een wangklep van een vroeg Romeinse helm, mantelspelden (fibulae), munten en slingerkogels.