Hoe verbeeldt je het onzichtbare? Hoe maak je wat onder de grond zit, tot een beleving? kortom hoe verbeeldt je archelolgie, zoals de sporen van de Romeinse Limes, die wel zichtbaar is vanuit de ruimte (zie foto), maar nauwelijks waarneembaar van dichtbij? Is een reconstructie van een archelogische site nog wel erfgoed? Astrid Hartog, directeur Romeinse Limes Nederland en archeloog Marc Kocke belichten deze vragen van vele kanten.

ICOMOS lezing: Archeologie verbeeld

Datum:           Woensdag 14 december, 2016

Tijd:                19.30-21.30 uur (borrel en maaltijd vanaf 18.30 uur)

Plaats:             Dutch Culture, Herengracht 474 in Amsterdam

Onderwerp:    Archeologie verbeeld

Sprekers:       Astrid Hertog en Marc Kocken

Het onzichtbare zichtbaar maken door Astrid Hertog

De Romeinse Limes. Tweeduizend jaar geleden een belangrijke linie van een wereldrijk: de grens van het Romeinse rijk. Deze strekte zich in Europa uit van Groot-Brittannië tot aan de Zwarte Zee, en liep via het Midden-Oosten dwars door Noord-Afrika. Een grenslijn van in totaal meer dan 5000 kilometer. De grens werd in ons gebied gevormd door de Rijnloop, die ook werd benut als transportroute. In het natte landschap is veel archeologisch materiaal in de bodem verscholen geraakt. Deze bodem zorgde voor bijzonder goede conservering van met name organisch materiaal. Stenen funderingen van forten, wachttorens, badhuizen en hele nederzettingen zijn teruggevonden, alsmede delen van de Limesweg en maar liefst 22 schepen. Maar wat is er nu nog te zien van de Limes? Daar zal in deze lezing op in worden gegaan. Astrid Hertog zet zich als directeur van de Stichting Romeinse Limes Nederland zet in om de bekendheid van de Limes te vergroten. Hoe doe je dat als het tastbare van de Limes minimaal en versnipperd aanwezig is?

The ‘Arty way’ – de Nederlandse aanpak in het presenteren van archeologisch erfgoed door Marc Kocken

Binnen de internationale gemeenschap van de erfgoedzorg klinken steeds vaker geluiden dat het reconstrueren van monumenten en sites ontoelaatbare vormen begint aan te nemen en indruist tegen afspraken vastgelegd in internationale verdragen, waaronder de Charter van Venetië. Maar er is sprake van een verschuiving. Uit een enquête binnen de ICOMOS-gemeenschap (2014) blijkt dat bijna 40% van de respondenten vindt dat reconstructies wel zijn toegestaan.

In tegenstelling tot de meeste Europese landen, kent Nederland geen traditie van fysiek reconstrueren van archeologische sites. Dit is mede te wijten aan het gebrek aan herbruikbare oorspronkelijke bouwmaterialen. Sinds de introductie van de Nota Belvedere (1999) is vooruitgang geboekt op het presenteren van archeologisch erfgoed aan het publiek. In samenspraak met (landschaps) architecten, ontwerpers en planners is een meer kunstzinnige vorm van reconstrueren/ presenteren ontstaan die als ‘arty’ kan worden omschreven; artistiek en artificieel.

Marc Kocken zal verschillende benaderingswijzen tonen en kort ingaan op een voorbeeld van een driedimensionale outdoor presentatie in combinatie met in situ behoud van de archeologische resten. Dit voorbeeld toont een geïnspireerd ontwerp dat het archeologische erfgoed zowel fysiek als mentaal beleefbaar maakt en bijdraagt aan de identiteit, de maatschappelijke betekenis en hedendaagse gebruik van de plek.

 
Sprekers:

Drs. Astrid Hertog is sinds dit jaar directeur Romeinse Limes Nederland. Daarnaast is ze bestuurslid van ICOM Nederland en sinds november adviseur erfgoed BNG Cultuurfonds. Al meer dan twintig jaar werkt ze in diverse musea en archieven, in diverse publieksfuncties op het gebeid van educatie, presentaties, marketing en fondsenwerving. Met de specialisatie kunstbeleid- management binnen de studie Kunstgeschiedenis legde ze hiervoor de basis, en gaf ze met de Master’s in Museumstudies in London verdere invulling aan haar ambitie om kunst en cultuur dichter bij het publiek te brengen.

Drs. Marc Kocken is sinds 2007 werkzaam als zelfstandig adviseur onder de naam

M A R C erfgoed adviseurs. Daarnaast werkt hij sinds mei 2016 als projectleider ‘vermarkten Drents erfgoed’ bij de provincie Drenthe. Marc heeft na zijn opleiding kunstgeschiedenis en archeologie (1991) aan de Katholieke Universiteit Nijmegen de post-HBO opleiding toeristisch-recreatief management (1994) gevolgd aan de NHTV te Breda. Sindsdien heeft Marc bij en voor zowel private organisaties als overheden gewerkt in verschillende functies. Kenmerkend hierbij is het werken in samenwerking met diverse stakeholders aan projecten en producten op het snijvlak van de archeologische monumentenzorg, erfgoed, toerisme, ruimtelijke ordening en ruimtelijk ontwerp. Marc Kocken is Expert Member bij de International Scientific Committee on Archaeological Heritage Management (ICAHM) & Interpretation and Presentation of Cultural Heritage Sites (ICIP).

************************************************

De lezing vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur.

Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd.

Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk.

Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00.

De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk

en kan uitsluitend via lezingen@icomos.nl