Pianoduo festival: Jan Vermeulen & Veerle Peeters – Schubert op fortepiano
12 oktober 2019 | 15.00 uur
| De Duif Amsterdam, Amsterdam
Pianoduo festival Amsterdam 2019, 9-13 oktober in de Duif
Oud & Nieuw: Schubert op fortepiano
Duo Vermeulen & Peeters namen alle vier-handen werken van Franz Schubert op cd op en laten vandaag op een originele Tröndlin fortepiano 1825-1830 horen, waarom zij meesters zijn over dit repertoire en het bijzondere instrument.
Franz Schubert: Six Grandes Marches et Trios D819
Locatie: De Duif
kaartjes: iink om kaartjes te bestellen
Schubert & Bach
Hoewel er niet veel bekend is over de relatie van Schubert tot de muziek van Bach, wordt ook Schubert beschouwd als een bewonderaar van de meester. Schubert leefde slechts kort, van 1797 tot 1828 en liet in die korte periode een bijzonder rijk oeuvre na van maar liefst 988 werken, die van virtuoos en vrolijk tot diep melancholisch gaan. Hij leefde op het grensvlak van de klassieke periode naar de romantiek, dat duidelijk tot uiting komt in zijn werk: sereen en doorzichtig, maar vol emotie. Schubert had een onmiskenbare liefde voor de fuga, de muzikale stijl die Bach perfectioneerde en waarin een voor het stuk kenmerkend thema doorlopend wordt herhaald in alle stemmen. Het is waarschijnlijk dat hij met originele manuscripten van Bach in aanraking is gekomen: rond het begin van de 19e eeuw kende zijn woonplaats Wenen een herbeleving van Bach’s werk, aangevoerd door invloedrijke personen als baron Gottfried van Swieten, de (Nederlandse) lijfarts van keizerin Maria Theresia, en verzamelaars als Aloys Fuchs, een vriend van Schubert die onder meer het originele manuscript van Bach’s fuga in a BWV 904 bezat. Het thema van Schubert’s beroemde Arpeggione Sonate is zelfs hetzelfde als het thema van deze fuga! Op het programma van dit concert staan de Six Grandes Marches D819. De mars was een andere favoriete muziekvorm van Schubert. Hij schreef deze in 1824 toen hij de twee dochters van de Graaf van Esterházy pianoles gaf. Deze muziek heeft op zijn beurt weer andere componisten geïnspireerd, zoals Liszt, die de 5e mars, de dodenmars, later bewerkte voor orkest.
Tröndlin fortepiano (1825-1830)
De Belgische fortepianist Jan Vermeulen heeft zijn hart verpand aan een Tröndlin fortepiano, getuige zijn integrale opname van de pianosonates van Schubert voor het label Et’cetera. Voor de verandering geen kopie, maar een zorgvuldig gerestaureerd origineel. De bouwer, Johann Nepomuk Tröndlin (1790-1862), was de Steinway van zijn tijd. Zijn werkplaats produceerde vijftig tot zestig instrumenten per jaar, favorieten van Robert en Clara Schumann en Felix Mendelssohn. Het Leipziger Gewandhaus had een jarenlange werkovereenkomst met de firma Tröndlin. Tröndlin leerde het vak in Wenen, maar vestigde zijn bedrijf in Leipzig, waar hij instrumenten vervaardigde volgens het Weense model. De karakteristiek daarvan zit vooral in een dempermechanisme dat de boventonen temt. Tröndlin verkocht zijn bedrijf in 1855, vijfenzestig jaar oud en een rijk man. Het instrument dat Vermeulen bespeelt dateert uit de periode 1825-30 en trotseerde de tand des tijds op een stoffige zolder. Op dit eerste deel van de complete werken voor piano vierhandig is het opnieuw te horen. Wonderlijk dat de aspirant-koper deze belangrijke informatie op de verpakking van de cd nergens gewaar wordt.
Het repertoire voor vier handen op één piano bestaat uit wagonladingen bewerkingen en een handvol meesterwerken. Mozart en Schubert staan daarbij eenzaam aan de top, met als absoluut hoogtepunt de Fantasie in f-klein, D 940 van Schubert. Een populaire topper is de eerste van drie Marches Militaires, in talloze arrangementen op de markt gebracht. Met iets meer geluk had die van de arme Franz een rijk man kunnen maken. Jan Vermeulen musiceert voor deze opnamen samen met Veerle Peeters – samen vormen ze dat zeldzame fenomeen dat voor dit repertoire onontbeerlijk is: één pianist met vier armen. Een pianist die Schuberts taal van achter naar voren kent en er bovendien zijn ziel en zaligheid in legt. Voeg daaraan toe een volstrekt natuurlijke opname en Schubert klinkt op als herboren.
Ik schreef het al naar aanleiding van de complete pianotrio’s die Vermeulen op ditzelfde instrument registreerde: Niet alleen behoort dit repertoire tot het mooiste dat Schubert ons heeft nagelaten, het idee dat we luisteren naar een instrument dat bijna tweehonderd jaar oud is maakt deze cd tot een onvergetelijke luisterervaring.
uit: CD recensie door Siebe Rietstra, maart 2015 in Opus Klassiek.nl
Schubert: Werken voor piano vierhandig
Jan Vermeulen en Veerle Peeters (pianoduo)
Et”Cetera KTC1501 • 75′ 2014
Locatie
De Duif Amsterdam
De Duif is een van oorsprong Rooms Katholiek kerkgebouw uit 1857 in Amsterdam. Vroeger stond op de plaats van De Duif de suikerfabriek Het Fortuyn. Toen deze afbrandde, werd hier in 1796 de Sint-Willibrorduskerk-buiten-de-Veste gebouwd ter vervanging van het eeuwenoude schuilkerkje Het Vrededuifje aan de Kerkstraat (op de plek waar later een postkantoor stond). De kerk nam de bijnaam van het oude kerkje mee. Deze werd in de loop der jaren De Duif, tegenwoordig veel als concertzaal gebruikt.Lees verder
1017 LD Amsterdam
