Onder de titel Reuse, Redevelop and Design. How the Dutch Deal with Heritage gaat een tentoonstelling de wereld rond die verhaalt over hoe Nederland omgaat met de herbestemming van zijn vastgoed. De tentoonstelling gaat vergezeld van een boek onder dezelfde titel. Beide worden door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) ingezet in het zogenaamde Gedeeld Erfgoedprogramma met de bedoeling het debat over dit onderwerp met de partnerlanden aan te gaan. In veel gevallen gaat de tentoonstelling gepaard met een workshop voor lokale experts aan de hand van een lokale herbestemmingsopgave. De RCE doet dit steeds samen met experts uit het Nederlandse veld. Dit jaar is dat gebeurd in Kaapstad (Zuid-Afrika) met Braaksma & Roos Architecten en in Kazan (hoofdstad van de  autonome republiek Tatarstan binnen de Russische Federatie) met Mei Architecten. Tijdens deze ICOMOS-avond zullen de Nederlandse deelnemers hun ervaringen delen.

Introductie ‘Reuse, Redevelop and Design’ door Jean-Paul Corten

Kaapstad, stad in transitie door Job Roos

Kaapstad staat voor een aantal majeure ruimtelijke opgaven. De oorsprong van deze opgaven ligt in de noodzaak de bestaande economische ongelijkheid te mitigeren en tegelijk een sociale inclusie te bevorderen. Tevens is er de urgentie van verdichting van de onhoudbaar-uitdijende stad. En daarnaast staat Kaapstad net als de rest van de wereld voor een enorme verduurzamingsopgave, vanwege schaarser wordende grondstoffen en energie. In hoeverre kunnen de bestaande structuren en gebouwen, die voor een belangrijk deel dateren uit een apartheidsregime, voorzien in deze actuele behoeften? Of, in welke mate zijn zij hierop aan te passen? Dit waren de vragen die centraal stonden tijdens de workshop die in september van dit jaar in Kaapstad plaatsvond.

Re-use Kazan door Jon van Rooijen

Ook in Rusland is de herbestemming van leegstaand erfgoed een actueel onderwerp. Erfgoed wordt hier nog vaak vanuit een museaal oogpunt beschouwd. Terwijl herbestemming van bijvoorbeeld industrieel erfgoed om een andere benadering vraagt. Men is dan ook zeer geïnteresseerd in de Nederlandse aanpak om erfgoed door ontwikkeling te behouden. De tentoonstelling Re-use, Re-development en Design, is na Moskou, ook in Kazan geëxposeerd.

Deze stad met ruim 1,2, miljoen inwoners op de grens van Europa en Azie, staat bekend als een op de toekomstgerichte stad, die trots is op zijn verleden. Kazan wil dat verleden dan ook een duidelijke plek geven in de stadsontwikkeling.

Onder begeleiding van Eva Radionova van Novascape, Leen Kooman van Mei-architecten en Jon van Rooijen van de RCE, hebben 25 jonge architecten een studie verricht naar wat de herbestemming van een industriegebied in Kazan kan toevoegen aan de herontwikkeling voor het zuidelijk deel van de stad. Deze lezing geeft inzicht de resultaten van de workshop en hoe jonge Russische architecten omgaan met het adagium “Behoud door Ontwikkeling”.

Sprekers: 

Ir. Job Roos is medeoprichter en directeur van Braaksma & Roos Architecten en praktiserend architect sinds 1980. Hij genoot zijn opleiding aan de Technische Universiteit Delft en specialiseerde zich in Restauratie. Van 2001 tot juli 2019 was hij verbonden aan de Faculteit Bouwkunde van dezelfde universiteit, als Universitair Hoofddocent. Momenteel is hij als lid of voorzitter verbonden aan verschillende architectuurcomités. Zijn 35-jarige werkervaring stekt zich uit van herbestemming tot transformatie en restauratie van waardevol cultureel erfgoed. Hij is de drijvende kracht achter het ontwerpteam, die zijn visie geeft op duurzame hergebruik van cultureel erfgoed.

Jean-Paul Corten is afgestudeerd in de Economische en Sociale Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en specialiseerde zich nadien in Planning. Hij begon zijn loopbaan als onderzoeker in de Geschiedenis van de Techniek aan de Technische Universiteit Eindhoven. Momenteel is hij als senior beleidsmedewerker op het gebied van de Integrated Conservation verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Tevens doceert hij aan het Institute for Housing and Urban Development Studies (Erasmus Universiteit van Rotterdam). Hij is betrokken bij veel stedelijke revitaliseringsprojecten in het buitenland.

Jon van Rooijen is bouwkundige en stedenbouwkundig ontwerper en heeft gestudeerd aan de Academie van Bouwkunst in Rotterdam. Hij begon zijn loopbaan als stedenbouwkundige tekenaar op de afdeling historische binnensteden van het stedenbouwkundig buro Kuiper Compagnons en werkte daarna ruim 17 jaar als erfgoedspecialist bij de gemeente Brielle en inmiddels ruim 20 jaar bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. In zijn carrière is hij vooral betrokken geweest bij de instandhouding en herontwikkeling van zowel grote monumenten en monumentencomplexen (o.a. Van Nelle, landgoed Zonnestraal, Strijp-S) als historisch waardevolle stedelijke gebieden. In GCE verband trekt Jon al meerdere jaren diverse herontwikkelingsprojecten in Rusland.

**************************

Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk.

Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00.

De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk

en kan uitsluitend via:

lezingen@icomos.nl