De 18de eeuwse Mikvé Israel Synagoge op Curacao is de oudste synagoge op het westelijk halfrond en is in gevaar: zoutschade. Prof. Rob van Hees, onderzoeker bij TNO en hoogleraar TU Delft conserveringstechnieken van gebouwen, zocht naar oplossingen: de synagoge als proefproject. Gerda de Bruijn, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, gaat in op de gewijzigde verbanden binnen het Koninkrijk en wat dit betekent voor de kaders van de erfgoedzorg.

Een buitenland nabij, door Gerda de Bruijn

Tien oktober 2010 was een belangrijke datum voor het Koninkrijk der Nederlanden. Op die datum werd het Koninkrijk uitgebreid met twee nieuwe landen. Tegelijkertijd verdween er een land.
Dit alles speelde zich af rondom de Nederlandse Cariben en had niet alleen gevolgen voor de bewoners van dat gebied. Ook de wet- en regelgeving van de diverse landen veranderde, waaronder die met betrekking tot de zorg voor monumenten en archeologie.

In deze presentatie gaat Gerda de Bruijn (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) in op de gewijzigde verbanden binnen het Koninkrijk en wat dit betekent voor de kaders van de erfgoedzorg.

Synagoge met zoutschade, door Rob van Hees

De synagoge Mikvé Israel werd gebouwd in de 1e helft van de 18e eeuw. Het is de oudste synagoge op het westelijk halfrond, die nog in gebruik is. De muren bestaan vooral uit koraalsteen en kalkmortel. Oorspronkelijk waren de muren gepleisterd met een kalkpleister, die regelmatig onderhoud behoefde. In de loop van de 20e eeuw was de pleister vervangen door een zand-cementpleister, die veel schade vertoonde als gevolg van zouten, een groot probleem voor veel Curaçaose monumenten.

In 1989 startte een onderzoekproject naar oorzaken en mogelijke oplossingen voor de zoutschadeproblematiek. De synagoge vormde een proefproject voor de aanpak. In de lezing staat de technische aanpak centraal.

Gerda de Bruijn is afgestudeerd in het Nederlands recht. Sinds 2002 is zij werkzaam bij de Rijksdienst voor het cultureel Erfgoed (ministerie van OCW), waar zij begon op het “Maltadossier” in het kader van de implementatie van het Verdrag van Malta in de Nederlandse Monumentenwet. In 2009 leidde dat (op uitnodiging) tot een lezing op Curaçao, voor het seminar Wetgeving Cultureel Erfgoed in Caribisch Perspectief. Met min of meer een vervolg in 2011 door een werkbezoek met o.a. de implementatie als gespreksonderwerp.

Prof. Rob P.J. van Hees is senior onderzoeker bij TNO en hoogleraar Conserverings-technieken van gebouwen aan de TU Delft. In de eerste hoedanigheid coördineert hij projecten op gebieden als diagnosetechnieken, aantastingsmechanismen aan bouwmaterialen en conserveringstechnieken voor steenachtige materialen. Hij is o.m. betrokken geweest bij het Nationaal Monument op de Dam, de St. Servaas in Maastricht, de Waag in Amsterdam, de Pieterskerk in Leiden en vele andere monumenten in Nederland en daarbuiten. Hij is verder actief in nationale en internationale organisaties op het gebied van gebouwd erfgoed, b.v. als lid van de ‘Scientific Board’ van het JPI Cultureel Erfgoed en als voorzitter van WTA Nederland-Vlaanderen en van het Centraal College van Deskundigen voor de Restauratiekwaliteit.

************************************************

Entree: Let op: de voor ICOMOS-lezingen te gebruiken ingang van het Museum Geelvinck Hinlopen Huis is niet de museumingang als vermeld op de website van het museum, maar Herengracht 518 – sous.

De lezing vindt plaats op woensdag 11 juni, van 19.30 tot 21.30 uur.

Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd.

Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk.

Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00. De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk en kan uitsluitend via:

icomac@icomos.nl