In deze ICOMOS lezing wordt de actuele vraag gesteld hoe om te gaan met ‘ongemakkelijk’ erfgoed. Machlien Vlasblom maakt een inventarisatie van WO2 plekken van herinnering in Gelderland, zoals de muur van Mussert en de bunker van Seyss Inquart – slopen of bewaren? Welke unieke waarden rechtvaardigen een Werelderfgoed-nominatie voor het plantagelandschap op Curacao? Hoe krijgt het slavernijverleden daarin een plaats, zoals dit plantagehuis met monument ter herinnering aan de slavenopstand, geleid door Tula in 1795?

Uiteenlopende waarden en betekenissen van het Curaçaose plantagelandschap door David Koren

Nederland is voornemens de plantages van West-Curaçao voor te dragen voor de werelderfgoedlijst van UNESCO. De vraag is hoe kansrijk dit dossier is en wat de bijzondere en universele waarden zijn van de plantages. Hoewel je soms goed moet kijken om de sporen te herkennen, is feitelijk heel Curaçao – op het centrum van Willemstad na – één groot plantagelandschap. Dit landschap laat zich lezen als een spannend boek waarvan echter belangrijke pagina’s ontbreken en waarbij tot nu toe erg veel aandacht uitgaat naar de plantagehuizen als meest herkenbare element. Maar het plantagelandschap bestaat uit nog zo veel andere elementen, van cactushagen, palmenbosjes en stenen muren tot betonnen dansvloeren, waterputten en (disfunctionele) waterwerken. Aan de hand van vele voorbeelden wordt een beeld geschetst van de ontwikkeling van de plantages, in relatie met de ontwikkeling van Willemstad. Maar wie is gediend met deze voordracht? En welke plek krijgt het slavernijverleden dat nu als een donkere wolk boven dit dossier hangt?

Donker erfgoed in het licht door Machlien Vlasblom

De muur van Mussert in Lunteren. Beladen, donker, besmet, omstreden of betwist erfgoed; het zijn termen die voor plekken als deze gebruikt worden. Betwist is de muur in Lunteren de laatste weken zeker; moet deze worden gesloopt of aangewezen worden als monument? Wat maakt deze plek nu zo beladen en hoe zou je invulling kunnen geven aan deze locatie? Dit zijn interessante vragen, waar Machlien Vlasblom tijdens haar lezing kort aandacht aan zal besteden. Voor de stichting WO2GLD inventariseert zij momenteel het beladen WO2 erfgoed in de provincie Gelderland. De muur van Mussert valt hier onder, maar er is meer. Veel meer. Denk aan de bunker van rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart aan de Loolaan in Apeldoorn en Landgoed Avegoor in Ellecom waar een SS school gevestigd was. Aan de hand van deze, en andere, voorbeelden zal zij nader ingaan op de complexiteit & gelaagdheid van- en omgangsvormen met- beladen WO2 erfgoed. Wat gebeurt er als je deze plekken in het licht brengt en met elkaar verbindt?

Sprekers: 

David Koren is sociaalgeograaf (UU) en studeerde in 2013 cum laude af in Erfgoedstudies (VU). Momenteel werkt hij als buiten-promovendus aan de Universiteit Leiden aan een proefschrift over omstreden erfgoed in postkoloniale steden, waarbij Willemstad één van de casussen is. In het dagelijks leven werkt hij als adviseur cultuurhistorie en monumenten bij de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Daarnaast is hij sinds 2010 bestuurslid bij de HGVU, de landelijke vereniging voor historisch-geografen, lid van de Erfgoedcommissie in Katwijk en lid van de Scholingscommissie van de Erfgoedacademie.

Machlien Vlasblom studeerde geschiedenis met een specialisatie in Holocaust- en Genocidenstudies (UvA). Sindsdien werkte ze als zelfstandig historica aan diverse grote en kleinere geschiedenis-, archief- en onderzoeksprojecten, zoals een nieuwe wetenschappelijke uitgave van het dagboek van Anne Frank, een digitaliseringsproject van de Vrije Universiteit, redactiewerk voor het Joods Historisch Museum en uitvoerig onderzoek naar het Anne Frank Huis. Op dit moment is Machlien bezig met een onderzoek naar beladen erfgoed in Gelderland voor de Stichting Versterking Herinnering Tweede Wereldoorlog Gelderland (WO2GLD).

************************************************

De lezing vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur.

Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd.

Voor ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk.

Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00.

De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk

dit kan uitsluitend via lezingen@icomos.nl