De Stelling van Amsterdam vormt een verdedigingslinie van 46 forten uit de 19de eeuw en is UNESCO Werelderfgoed. Wat was de aanleiding en waren ze ooit van nut? Mag je een snelweg aanleggen door een werelderfgoed? René Bos en Leonard de Witt gaan in op deze vragen en U bent welkom!

Kennismaken met de Stelling van Amsterdamdoor René Ros

In de Vestingwet 1874 werden onze verdedigingslinies wettelijk vastgelegd, waaronder een geheel nieuwe linie rond Amsterdam. Water vormde de eerste en belangrijkste verdediging, vervolgens verschenen 46 forten op de plaatsen waar het water onvoldoende een barrière vormde. Wat was de aanleiding van dit enorme project? Wie waren de soldaten die er gelegerd werden? Hoe werd gezorgd voor voldoende voeding en materiaal? Is de stelling ooit van nut geweest? René Ros gaat in zijn lezing in op deze vragen. Hij toont de geschiedenis en huidige staat van dit UNESCO Werelderfgoed-monumenten aan de hand van uniek beeldmateriaal. Met zijn presentatie maakt hij onderbelichte aspecten en vrijwel onzichtbare delen van Stelling van Amsterdam zichtbaar.

Kunnen we een snelweg aanleggen dwars door een werelderfgoed? door Leonard de Wit

De Stelling van Amsterdam kent een groot ruimtebeslag. Het is een samenhangend systeem van 135 kilometer lang bestaande uit een liniedijk, een ketting van inundatievelden met vele attributen voor watermanagement en een militair systeem met tientallen forten en bijhorende schootsvelden. Dit alles bevindt zich in een economisch zeer dynamisch gebied, met een permanente ruimtevraag voor de meest uiteenlopende voorzieningen. Het is dan ook logisch dat keer op keer de begerige blikken vallen op de open ruimte van de stelling. Het is een onrustig bezit.

Het verbaast niet dat de reacties  in de erfgoedwereld op initiatieven die het erfgoed raken vaak defensief zijn. We zijn uitstekend in staat te benoemen wat er niet mogelijk is. De verplichting uit het Werelderfgoedverdrag om de ‘Outstanding Universal Value’ van een site in stand te houden faciliteert die benadering. En ook de advisering van ICOMOS heeft vooral deze invalshoek. Het is de vraag of we hier verstandig aan doen. Hoewel wellicht strijdig met de defensieve functie van de Stelling kan een meer offensieve benadering op de lange termijn beter uitpakken.

Leonard de Wit zal een bespiegeling geven op dit fenomeen aan de hand van de actuele discussie over de mogelijke aanleg van een snelweg tussen de A8 en A9, dwars door het werelderfgoed. Daarbij gaat hij ook in op de rol van ICOMOS en de interactie tussen deze adviseur en de bevoegde overheden.

Sprekers: 

René Rosdoet sinds 1998 archief- en veldonderzoek naar de Stelling van Amsterdam. Hij is een van de initiators van het  DocumentatiecentrumStelling van Amsterdam. Deze particulier samenwerkingsverband streeft naar een landschap waarin het militair erfgoed gevarieerd en extensief gebruikt wordt, op een wijze waarbij de authentieke kenmerken en de samenhang zodanig bewaard blijven dat de militair-historische betekenis zichtbaar blijft. René organiseert regelmatig excursies en verzorgt lezingen en publicaties over dit onderwerp. Beroepsmatig is René zelfstandig ondernemer in de kantoorautomatisering en ontwikkelt hij databases voor het MKB.

Leonard de Wit is werkzaam bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed als hoofd van de regioafdeling Noord-West, dat de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Friesland omvat. In zijn vorige functie als hoofd Strategie & Internationaal  bij de RCE is hij 10 jaar lang verantwoordelijk geweest voor de uitvoering van het Werelderfgoedverdrag. Leonard heeft rechten gestudeerd in Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de internationaal rechtelijke aspecten van de erfgoedzorg. Als zodanig is hij als gastdocent verbonden aan de Universiteit van Leuven. Tot voor kort was hij voorzitter van de European Archaeological Council. Binnen ICOMOS is hij actief als lid van de International Scientific Committee on Legal, Administrative and Financial Issues (Iclafi).

************************************************

De lezing vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur.

Vanaf 18.30 uur is er inloop met een informele borrel en maaltijd.

Voor  ICOMOS-leden is de lezing vrij toegankelijk.

Voor niet-ICOMOS-leden bedragen de kosten voor het bijwonen van de lezing € 5,00.

De kosten voor borrel en maaltijd bedragen voor leden en niet-leden € 10,00 per persoon.

Aanmelding voor de lezing en de borrel/maaltijd is noodzakelijk

en kan uitsluitend via lezingen@icomos.nl