Olaf van Hees: Fortepiano in de Belangstelling – De Tafelpiano, een Jeugd van 100 jaar oud’

14 oktober 2014 | 17.45 uur | Museum Geelvinck Hinlopen Huis,
Onderdeel van het Geelvinck Fortepiano Festival
Musicus/ensemble: Olaf van Hees 

Op dinsdag 14 Oktober 2014 verzorgt dr. Olaf van Hees in het Geelvinck Hinlopen Huis, in het kader van het Geelvinck Pianoforte Festival, een lezing over de geschiedenis van de fortepiano, in het bijzonder de tafelpiano. Hij is bekend om zijn meeslepende en af en toe hilarische manier van vertellen. Op deze dag zal een onbekende wereld voor u open gaan en dringt zich af en toe het gevoel op van: “Hé, zit dat zó? Nooit geweten!”.

De tafelpiano maakte het mogelijk dat vanaf de tweede helft van de 18e eeuw de muziek zich ten volle kon ontplooien en verspreiden onder de (gegoede) burgerij. Weliswaar had het clavichord vóór die tijd, en ook nog ruim daarna, eveneens die functie, maar door de weinig krachtige toon waren de mogelijkheden toch beperkt. De tafelpiano staat voor de culturele emancipatie van de burgerij, en met name van de vrouw. De vrouw, en dan met name de dochter des huizes, werd geacht goed te kunnen piano spelen om haar huwelijkskansen te vergroten. Op 4000-5000 tafelpiano’s werd slechts één vleugel gebouwd, hetgeen de populariteit duidelijk maakt.

De bloeitijd van de tafelpiano is ongeveer een eeuw geweest. Daarna is het instrument definitief verdrongen door de rechtop staande piano, zoals wij die nu nog steeds kennen.

 

Olaf van Hees:

Olaf van Hees (1951) studeerde, na een periode als officier Veldartillerie, geneeskunde in Leiden en specialiseerde zich daarna in de bedrijfsgeneeskunde. Als zodanig specialiseerde hij zich in gezondheidszorg voor de Kunstensector, conservatoria, orkesten, musici, theaters, musea en restauratie-ateliers. In 1991 promoveerde hij op een geruchtmakend proefschrift “Gehoorafwijkingen bij Musici”. Enige gasthoogleraarschappen volgden al spoedig. Hij heeft vele publicaties over gezondheidsaspecten van musiceren op zijn naam staan.

Reeds tijdens zijn studie geneeskunde was hij in Leiden Universitair Kapelmeester en leidde hij vanaf het klavecimbel diverse ensembles bij de vieringen van het Vierde Eeuwfeest van de Leidse Universiteit.

Vervolgens was hij klavecinist bij diverse barok ensembles. Daarnaast leidde hij een woest leven als parachutist en lid van een Cavalerie-stuntteam.

Enige jaren geleden heeft hij de stethoscoop aan de wilgen gehangen en is zich volledig op de muziek in haar vele facetten gaan toeleggen. Het bouwen en restaureren van klavecimbels en fortepiano’s, dat hij al sinds zijn studententijd deed, is hij nu volledig gaan beoefenen. Hij begeleidt en ondersteunt pianoforte-studenten van de Afdeling Oude Muziek van het Koninklijk Conservatorium te ‘s-Gravenhage. Hij heeft zich gespecialiseerd in de tafelpiano’s en is inmiddels een internationaal gewaardeerde authoriteit op dat gebied, vooral in het verband van de “Friends of Square Pianos” (zie de website www.friendsofsquarepianos.co.uk ). In diverse musea staan door hem gerestaureerde instrumenten. Hij is de conservator pianofortes van het Museum Geelvinck Hinlopen Huis in Amsterdam.

Hij is zanger in de Schola Laudunensis, een klein ensemble dat zich toelegt op de authentieke vertolking van het vroege Gregoriaans, en zingt hij in een klein ensemble renaissancemuziek van de oorspronkelijke notatie. Samen met Petra Somlai (winnares Oude Muziek Concours Fortepiano Brugge 2010) vormde hij een duo dat de Scottish Songs van Joseph Haydn ten gehore brengt. Tegenwoordig is hij de artistiek leider van het ensemble Café Haydn, dat met de re-creatie van een muzikaal thee-avondje van de Engelse gegoede burgerij in de tijd van Jane Austen onder de naam “Café Haydn – Tea with Jane” volle zalen trekt.

Daarnaast is hij “artist-in-residence” van Kasteel De Keukenhof en Het Dordts Patriciërs Huis/Museum aan de Maas en organiseert daar kamerconcerten in authentieke bezettingen op historische instrumenten. Dit alles geschiedt vanuit “Le Salon de La Haye” te Den Haag, waar eveneens grote namen optreden zoals Bart van Oort, Petra Somlai, Olga Pachshenko, en vele anderen. Le Salon de La Haye heeft een samenwerkingsverband om concerten te organiseren met Museum Geelvinck Hinlopen Huis te Amsterdam, het Koninklijk Conservatorium te ’s-Gravenhage, het Honig Breethuis te Zaandijk, Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten, het Dordts Patriciërshuis/Museum aan de Maas, Kasteel d’Ursel in België, Finchcocks in Engeland, het Muiderslot, en Kasteel de Keukenhof in Lisse.

De tafelpiano is weer bezig verloren terrein terug te winnen!

 

Deze causerie vindt plaats aansluitend aan het klavichord recital door de winnares van het klavichord concours in Kuopio 2014: Dalyn Cook. De presentatie is kosteloos.



Locatie