ZONDAG 15 MEI, 1STE PINKSTERDAG, GAAT DE GEELVINCK-BROADWOOD CONCERTENCYCLUS 2016 VAN START

Kenmerkend in elk concert is de muzikale rol voor de Broadwood Pianoforte vleugel anno 1840 die door Museum Geelvinck aan Kasteel Heeswijk in bruikleen is gegeven. Deze authentieke vleugel is geheel gerestaureerd en heeft z’n kenmerkende klank behouden. Op 15 mei zal de bijzondere Broadwood vleugel opnieuw en als vanouds te horen zijn.

ENSEMBLE SOUNDS’, GETALENTEERDE MUSICI

Het concert op 1ste Pinksterdag in de Salon van Kasteel Heeswijk wordt verzorgd door het Ensemble SOUNDS (2013), dat meestal als fortepianotrio optreedt en in verschillende formaties repertoire uit de 18e en 19e eeuw speelt op instrumenten uit die tijd. Het trio speelde al eerder op Kasteel Heeswijk. De musici kijken veelvuldig over de grenzen van die eeuwen heen en slaan zo een brug naar repertoire van vandaag. SOUNDS dat wordt gevormd door Kaoru Iwamura (fortepiano), Barbara Erdner (viool) en Nina Hitz (cello) is speciaal voor het optreden in Kasteel Heeswijk versterkt met Esther van der Eijk (altviool) en Maria Vahervuo (contrabas).

PROGRAMMA

Op deze 1ste Pinksterdag brengen de dames zorgeloos en ontspannen werk om van te genieten:
Johann Georg Albrechtsberger (Wenen 1736 – 1809)
– Quartetto VI. in D gr voor lage strijkers,
– Adagio- Fuga poco allegro- Menuetto Trio- Finale Scherzando

Felix Mendelssohn (Hamburg 1809 – 1847)
uit Lieder ohne Worte Op. 19-1, 2, 3 (1832)
– Andante con moto – Andante espressivo – Molto Allegro e vivace (Jägerlied)

Franz Schubert (Wenen 1797 – 1828)
– Sonatine voor viool en fortepiano Op. 137 -1 in D (duo)
– Allegro molto – Andante – Allegro vivace

PAUZE

Franz Schubert
– Pianokwintet in A-groot, D 667 (1819) Forellenkwintet
I. Allegro vivace II. Andante III. Scherzo: Presto IV. Thema mit Variationen: Andantino V. Finale: Allegro giusto

TOEGANGSKAARTEN, RESERVERINGEN EN INFORMATIE

Toegangskaarten voor dit concert kosten € 18,– en kunnen on-line met iDeal worden verkregen (zie de kolom hiernaast).

Houders van een Museumkaart krijgen € 3 korting bij een on-line aankoop van een concertticket. Uw Museumkaart wordt dan ingescand bij de entree van het kasteel. Denkt u er wel aan om uw Museumkaart mee te nemen. De korting geldt uitsluitend wanneer u het ticket on-line aankoopt.

Voor donateurs van de Stichting Kasteelconcerten Heeswijk geldt de Museumkaartkorting eveneens: gebruik dan “met Museumkaart”. Heeft u een Museumkaart, dan stellen wij het bijzonder op prijs, indien u deze wel meeneemt en laat inscannen.

Resterende kaarten (vol tarief) zullen op de dag zelf aan de kassa van Kasteel Heeswijk beschikbaar zijn.

Met het ticket heeft u vanaf een half uur vóór aanvang van het concert toegang tot het kasteel.

De fortepiano (vleugel) vervaardigd in 1840 door de firma John Broadwood & Sons in Londen is rechbesnaard en heeft een zogenaamd ‘Engels mechaniek’. De klankkleur is daardoor significant helderder dan bij een moderne piano. Doordat het mechaniek aanzienlijk lichter is dan dat van een moderne concertvleugel, geeft dat aan de pianist de mogelijkheid om veel meer gebruik te maken van heel substiel spel. Een fortepiano is dan ook niet te vergelijken met een een moderne vleugel. Deze fortepiano is afkomstig uit de Sweelinck Collectie van Museum Geelvinck en is in vaste bruikleen gegeven aan Kasteel Heeswijk.

Toelichting op Franz Schubert (1797-1828) – Forellenkwintet, door Esther van der Eijk

Het Forellenkwintet werd geschreven in 1819 toen Franz Schubert, 22 jaar, de zomer doorbracht tussen de bergen in het dorpje Steyer in Ober Österreich. Het was de eindbestemming van een wekenlange wandeltocht die hij met zijn vriend en zanger Michael Vogl maakte naar diens geboortedorp. De plaatselijke mijndirecteur Sylvester Paumgartner, een verdienstelijk amateurcellist, vroeg hem een pianokwintet in de ongebruikelijke bezetting van viool, altviool, cello, contrabas en piano te schrijven. Paumgartner en zijn vrienden waren op dat moment namelijk het pianokwintet van Johan Nepomuk Hummel (1778-1837) aan het instuderen met dezelfde bezetting. Het dorpje Steyer ligt aan het riviertje Enns dat bekend stond als de ideale plek voor het vissen van forel. Daarom gebruikte Schubert, na een suggestie van Paumgartner, het thema van het lied ‘Die Forelle’ in zijn kwintet. Dit charmante mini-drama, over het leven en dramatische lot van een forel, had Schubert 2 jaar eerder geschreven. Hij gebruikt het thema in het vierde deel waarin hij er een variatiereeks op schrijft. Zo ontstond een van de zonnigste werken uit zijn repertoire. Schubert was waarschijnlijk in die zomer in opperbeste stemming want tot het groepje vrienden waarmee Schubert de zorgeloze zomermaanden doorbracht behoorde verder de koopman Josef von Koller. Voor zijn dochter schreef Schubert de pianosonate D. 664. Zij was een begaafd pianiste voor wie Schubert waarschijnlijk warme gevoelens koesterde.

Het eerste deel van het Forellenkwintet is het meest substantiële deel. De vele modulaties lijken schilderingen van een langstrekkend landschap. Je zou je Schubert kunnen voorstellen, wandelend, op weg naar een van de weinige zorgeloze periodes in zijn leven.

Het tweede deel is een rustig en expressief deel met een prachtige melodie die door de verschillende instrumenten gespeeld wordt. Ook klinkt er een ‘tranentrekkende’ melodie in mineur waarin cello en altviool samensmelten.

Daarna volgt het derde deel; het krakendfrisse, zorgeloze scherzo, waarin de strijkers brutaal het voortouw nemen en de piano de bal terugkaatst. Het trio uit dit deel is een dialoog tussen piano en strijkers waarin het balspel gekalmeerd lijkt.

Daarna klinken de variaties over het lied ‘Die Forelle’ waarvan de eerste zin van het oorspronkelijke lied-thema herhaald wordt om het iets meer gewicht te geven. Wanneer na de introductie de piano het thema speelt, klinkt dat briljant en de waterspatten spetteren er bijna af. Je ziet de rivier met daarin de springende forellen voor je. Wat een kleuren komen er voorbij!

De finale begint als een soort ‘Aufforderung zum Tanz’. Dan volgt een serene, subtiele dialoog tussen piano en strijkers, een evenwichtige afwisseling tussen ingetogen, dartele en energieke gemoedstoestanden.

Ensemble SOUNDS: 

“Sounds” bestaat uit vijf vrouwen: Kaoru Iwamura (fortepiano), Barbara Erdner (viool), Nina Hitz (cello), Esther van der Eijk (altviool) en Maria Vahervuo (contrabas).

Barbara Erdner -barokviool
Barbara Erdner studeerde viool aan de Hochschule Mozarteum te Salzburg waar zij met onderscheiding afstudeerde. Na haar eindexamen kwam zij met een beurs naar Nederland waar zij barokviool ging studeren bij Lucy van Dael aan het Sweelinck Conservatorium Amsterdam. Verder volgde zij masterclasses bij Shmuel Ashkenazy en Ivry Gitlis (viool), Hiro Kurosaki en Enrico Gatti (barokviool).

Zij verleende haar medewerking aan radio- en cd-opnames met de ensembles Anima Eterna Brugge, Freiburger Barockorchester, Les Talens Lyriques, New Dutch Academy, Armonico Tributo Austriae, Capella Leopoldina en het Utrechts Barok Consort. Barbara Erdner trad op verschillende festivals zoals de Salzburger Festspiele, Styriarte Graz, Bachfestival Nantes, Festival du Academies Musicales de Saintes en Sunsation Festival Lelystad en speelde in producties van Jeunesse Wien en het Wiener Musikvereins.

Verder werkt zij in kamermuziekensembles zoals ‘La Compagnie Baroque’, ‘L’aimable Accord’ en ‘Le cercle Musical’ en in diverse andere ensembles zoals Capella Maria Barbara, Camerata Argentea Austria en het Leidse Barockensemble zowel als concertmeester als solist.

Esther van der Eijk: Als dochter van een blokfluitiste en beiaardier is Esther van kindsbeen af omringd geweest door muziek. Ze studeerde altviool aan het Conservatorium van Zwolle bij Else Krieg, aan het Conservatorium van Amsterdam bij Jürgen Kußmaul en aan de Scuola di musica di Fiesole (Italië) bij Antonello Farulli. Terug in Amsterdam speelde Esther enkele jaren in het Radio Symfonie Orkest. Maar de Oude Muziek bleef lonken, zodanig dat ze zich specialiseerde in de Historische Uitvoeringspraktijk bij violiste Lucy van Dael en in het jaar 2000 met het European Union Baroque Orchestra door heel Europa toerde. Vanaf dat moment speelt Esther met veel verschillende nationale en internationale groepen waaronder Anima Eterna Brugge, de Nederlandse Bachvereniging, Collegium Ad Mosam en het Orkest van de Achttiende eeuw. Esther was in 2005 medeoprichter van Holland Baroque Society en tegenwoordig zorgt ze als lid van het Artistiek Team mede voor de avontuurlijke concerten van Holland Baroque Society. Esther speelt op een prachtige altviool. Deze is gebouwd rond 1700 door Pieter Rombouts in Amsterdam, ongeveer 500 meter van waar ze nu woont. Het instrument wordt haar ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumentenfonds.

Nina Hitz – cello
Nina Hitz studeerde cello aan het conservatorium van Zurich bij Walter Grimmer en voltooide in 1999 haar postgraduate studie aan het conservatorium van Winterthur bij Raphael Wallfish (Zwitserland).

De jaren hierop volgend verdiepte Nina Hitz zich in de historische uitvoeringspraktijk. In 2004 voltooide zij haar studie barokcello bij Jaap ter Linden aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag.

Nina Hitz zoekt naar het onbekende en het onontdekte in de muziek en daar buiten; naast haar werkzaamheden als barokcelliste houdt zij zich intensief bezig met experimentele muziek, filmmuziek, improvisatie en muziektheater. Zij maakt deel uit van de volgende ensembles; The Barton Workshop (NL), het performance ensemble Daswirdas(CH), Jargon (NL) en Liana Flu Winks (NL). Nina Hitz nam deel aan talloze produkties op muziek-, theater-, en dansgebied waaronder; ‘Four laptops’ van Coolhaven, de Orkaterproducties ‘La Voix Humaine’ en ‘Hoe Mozart Casanova sloeg’, de theaterproductie ‘God’s opinion’ van Olivier Provily en ‘Paramount’ van het Scapino Ballet. Verder speelde ze in concertseries van het strijkersensemble Camerata Antonio Lucio onder leiding van Emmy Verhey en La Chapelle Ancienne in Zwitserland.

Maria Vahervuo – contrabas
Maria Vahervuo werkt als violone- en contrabasspeler in oude muziekensembles en orkesten, zoals L’Orfeo Baroque Orchestra in Oostenrijk, Le Cercle Harmonie in Frankrijk, de Nieuwe Philharmonie Utrecht, het Helsinki Baroque Orchestra, The Finnish Baroque Orchestra en het ensemble voor eigentijdse muziek SAMA. Maria Vahervuo is docent violone en barok-contrabas aan het Conservatorium van Helsinki en de Sibelius Academy in Finland.

Kaoru Iwamura – fortepiano
Kaoru Iwamura studeerde piano aan de Musashino Academy of Music in Tokio. Tijdens haar studie ontwikkelde zij een grote interesse voor de historische uitvoeringspraktijk, in het bijzonder die van de fortepiano. Haar passie voor de fortepiano bracht haar naar Nederland waar ze zich verder specialiseerde in de fortepiano aan de conservatoria van Den Haag en Amsterdam. Ook studeerde zij een jaar aan het Mozarteum in Salzburg als Erasmus-uitwisselingsstudent. Kaoru is de winnares van de Muzio Clementi Award. In 2006 ontving zij de prijs in het Engelse Finchcocks Musical Museum als een specialiste op het gebied van het vroege toetsinstrument. Kaoru is regelmatig te horen in solorecitals en in ensembles in Europa en in Japan. In 2008 was ze live te horen tijdens de live radiouitzending van AVRO radio 4 in de Spiegelzaal van Het Concertgebouw in Amsterdam. Kaoru is mede-initiatiefnemer en zit in de jury van het Geelvinck Pianoforte Festival voor tafelpiano sinds 2011 in Geelvinck Hinlopen huis in Amsterdam. Als bestuurslid van de Stichting Sweelinck Collectie zet zij zich in voor de promotie en het behoud van een unieke verzameling fortepiano’s. In 2013 werd Kaoru uitgenodigd om een fortepiano recital en masterclass te geven tijdens het Nordic Historical Keyboard Festival in Kuopio, Finland met een beurs van de Asahi Shimbun Foundation.