Oude Bornhof in Zutphen
Oude Bornhof 55-57
7201 DX, Zutphen
Oude Bornhof in Zutphen
Het Oude Bornhof: schuin tegenover Huis de Wildeman, waar nu het Geelvinck Muziek Museum is gevestigd aan de Zaadmarkt in Zutphen, is de ingang naar de Oude Bornhof. Op de poort staan stenen beelden die aangeven voor wie het hofje werd gebouwd. Hier sleten de oudjes hun godvruchtige laatste dagen. In de Oude Bornhof staat het huis waar de kanunnik Borro omstreeks het jaar 1300 leefde.
Bouwjaar 1343
Dit pand dateert van kelder tot kap nog geheel uit de bouwtijd, het is gebouwd in 1343 in opdracht van een rijke kanunnik van het kapittel van de Sint Walburgiskerk, genaamd Borro. In 1320 bepaalde Borro dat zijn huis en erf ten dienste zouden moeten staan aan de verzorging van arme bejaarde inwoners. Borro zal vermoedelijk tot zijn overlijden in 1349 zelf nog actief armenzorg hebben uitgeoefend. Na zijn dood ging de stichting zonder hem verder. In 1611 werd hier het oude mannen- en vrouwenhuis opgericht met beperkte ruimte voor verpleging van zieken. In de loop der tijd breidde het complex zich langzaam uit door aankoop en schenkingen.
Het huis en hof hebben al die tijd, tot 1962 ten dienst gestaan van bejaarden. Vanaf 1969 kwam het huis en de hof leeg te staan en waren er plannen voor afbraak. Gelukkig werd dit voorkomen door de oprichting van NV Stadsherstel Zutphen (1975) die de hof redt van de slopershamer. Huize Borro werd in 1978 gerestaureerd (nadat de NV de overige bebouwing op de hof had gerenoveerd in 47 moderne appartementen.
In de voorgevel bevindt zich een klok die zeer bijzonder is door zijn verschijningsvorm en vanwege de plek waar hij is gesitueerd. De klok is niet meer volledig origineel. Oorspronkelijk had het een bewegende plaat die de maanstand, de datum en de tijd (alleen in hele uren) aangaf. De datum 1887 correspondeert met de grote renovatie van het Oude Bornhof die gepaard ging met sloop en nieuwbouw. De naam Lëting is van de ‘horlogiemaker’ Arnoldus Lëting, geboren in 1747 en een echte Zutphenaar die de klok heeft vervaardigd.
Borro
De rijke Borro was in dienst van het kapittel van de Walburgiskerk. Hij stelde zijn huis en geld ter beschikking van de arme oudjes. Pensioen en AOW bestonden nog niet, dat kwam pas in de twintigste eeuw. In de middeleeuwen waren de zieken en de ouderen die niet meer voor zichzelf konden zorgen, overgeleverd aan willekeur. Voor hen die een godvruchtig leven hadden geleid was vaak wel een plekje in een beschermde woonvorm.
Vrijgevigheid
Dankzij vrijgevigheid ontstonden vele hofjes. In Zutphen zijn er een aantal bewaard gebleven. De Oude Bornhof aan de Zaadmarkt is een van de door toeristen drukst bezochte hofjes van de stad. Achter de poort met de kromgebogen stenen man en vrouw bevindt zich de binnentuin van de Oude Bornhof met het huis van de kanunnik Borro. Op het gazon in het hofje staat een mooi beeld van Maïté Duval.
In 1320 stelde Borro het gemeentebestuur op de hoogte van zijn plan. Later dat jaar overleed de weldoener.
Ouderenwerk
Borro kreeg zijn zin. Zijn nalatenschap werd gebruikt voor de ouderen. In zijn huis woonden eeuwenlang ouderen. In oude stukken kunnen wij dit verifiëren: In 1755 werd opgetekend dat in de Oude Bornhof burgers van onbesproken gedrag, die ten minste tien jaar als burger van Zutphen ingeschreven waren of meer dan twintig jaar in de stad woonden, tussen de vijftig en zestig jaar oud waren en gereformeerd, luthers of mennoniet waren, in aanmerking kwamen als bewoner van de Oude Bornhof. Hieraan waren nog wel enkele andere verplichtingen verbonden. Zo moesten de bewoners al hun bezittingen aan het huis afstaan.
Aan het begin van de negentiende eeuw werd de Oude Bornhof uitgebreid. Toen kreeg het hofje de vorm die nu nog zichtbaar is.
Genietcafé
Het idee om het Genietcafé in Zutphen te openen komt voort uit het succes van een vergelijkbare formule in Amersfoort. Wij, Ilse en Gijs, bezochten een aantal jaren geleden met onze kinderen bij toeval Coffee Corazon in Amersfoort en ontdekten hier een fantastisch idee. Namelijk een lunchcafé waar je heerlijk kunt verblijven en mensen kunt ontmoeten. Waar een bibliotheek is en waar bijzondere tijdschriften liggen. Op een soort vide, noem het de tweede etage, is een ruimte ingericht waar ouders met jonge kinderen heerlijk kunnen loungen en vertoeven. Ouders ontspannen op de bank, kinderen spelend op de grond of aan de grote kleurtafel. Heerlijk. Een oplossing waar menig ouder tevergeefs naar uitkijkt in Zutphen.
In Zutphen hebben we een horecagelegenheid geopend die een aantal vergelijkbare elementen en thema’s bevat. Zo krijgen kinderen bij ons ook de ruimte en is er duurzaam speelgoed om mee te spelen. Daarnaast is er een prima plek voor volwassenen en ouderen zonder kinderen in onze Salon. Je kunt in deze huiskamersalon elkaar ontmoeten en leren kennen. Ook zijn er op ouderen toegesneden thema-avonden en is er een ouderen- en gehandicaptenloket.
Daarbij ontbreken een bibliotheek, haard en dagverse kranten natuurlijk niet !
