Dalyn Cook – gespecialiseerd in klavichord en vroege fortepiano – speelt C.P.E. Bach, Mozart, Haydn en tijdgenoten op een klavichord gebouwd in het eerste kwart van de 19e eeuw door J.C. Meerbach en op een fortepiano door Matthäus Heilmann gebouwd tussen 1780 en 1790.
Klavichord door J.C. Meerbach c. 1810
J.C. Meerbach (of Merbach) werkte als hofleverancier in Gotha (Thüringen), destijds deel van het Hertogdom Saxen – Gotha – Altenburg. Tot in 2017 heeft het instrument deel uit gemaakt van de befaamde Colt Collection in Engeland. Charles F. Colt heeft dit instrument in de jaren ’70 geheel laten restaureren. Helaas is het na zijn dood in 1985 in ongebruik geraakt en was het daardoor niet meer bespeelbaar. Nadat wij dit historisch belangrijke instrument – er zijn slechts een handvol bewaard gebleven – vorig jaar hadden verworven, is het inmiddels opnieuw gerestaureerd en speelbaar gemaakt door Sander Ruys. Dit recital is de eerste keer, dat het instrument weer bespeeld wordt.
Wilt u er meer over weten ? In ons symposium op 14 augustus spreekt de expert Peter Bavington (GB) samen met Sander Ruys over de instrumenten van Meerbach. Die avonds wordt het instrument opnieuw bespeeld, dan door Peter Sykes.
De door de internationaal faamde, Ierse kunstenaar Hector McDonnell beschilderde klep vormt een apart en intrigerend verhaal. Kom naar het recital van Dalyn Cook en ontdek het mysterie …
Last minute aanpassing: Helaas is door een gesprongen snaar en complicaties met enkele stempennen het nog niet mogelijk het Meerbach klavichord – dat zeer recent volledig gerestaureerd is – te bespelen. Er wordt hard aan gewerkt om deze “grande dame” aanstaande dinsdag wel bespeelbaar te hebben. Het Meerbach klavichord is wel te bekijken in de stijlkamers van het museum. Het concert van vandaag wordt volledig uitgevoerd op de Heilmann fortepiano, hetgeen niet minder bijzonder is.
Heilmann fortepiano c. 1785
De door Matthäus Heilmann (1744-1817) een kwart eeuw eerder in Mainz gebouwde fortepiano is evenzeer zeldzaam, als het klavichord van J.C. Meerbach: slechts vier hebben de tand des tijds doorstaan. Ook dit instrument komt uit de Colt Collectie. Heilmann was een generatie ouder dan Meerbach, maar het is heel wel mogelijk, dat zij elkaar gekend hebben. Beiden verkregen het predicaat hofleverancier van hun locale keurvorsten.
Dalyn Cook
Dalyn Cook behaalde haar masters aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en specialiseerde zich onder Menno van Delft op klavichord. Inmiddels behaalde zij diverse prijzen voor het bespelen van dit instrument. Zij speelde op diverse festivals door heel Europa, waaronder het Festival Oude Muziek en ons festival.
Voor een uitgebreide uitleg over het programma in het Engels door Dalyn Cook, klik op “Concertprogramma” en scrol naar beneden. Daaronder vindt u nog haar biografie.
Fringe Concert
De Fringe Concerten zijn bedoeld om beginnende professionele fortepianisten – finalisten van ons Geelvinck Fortepiano Concours – podiumervaring met historische piano’s op te laten doen. De fringe concerten zijn gratis bij een bezoek aan ons museum. U betaald dus alleen uw museumentree en dat is met een Museumkaart slechts € 1,= (dat is de toeslag voor onze nieuwe expositie in de Beethovenzaal). Gedurende het festival betalen jongeren t/m 27 jaar ook slechts € 1,=. Wij hopen dat, als het spel van Dalyn u heeft bevallen, u na afloop uw waardering wilt laten blijken door iets achter te laten in de geopende vioolkist. Zij zal dit zeer appreciëren!
Sandwichlunch
Graag attenderen wij u op de mogelijkheid om dit recital te combineren met een sandwichlunch in de chinoiserie-theesalon van het museum. U moet zich daarvoor wel van tevoren opgeven (voor on-line tickets, zie hiernaast). Voor de lunch wordt u geserveerd een half uur vóór aanvang van het concert, dus vanaf 11.30 uur.
Bekijk concertprogramma >
Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788)
Sonate in C groot, W. 65/47, H.248 (1775)
Allegro
Adagio assai
Andante
Georg Benda (1722-1795)
Sonate no. 9 in a klein
Allegro
Andante con moto, Arioso
Presto
C.P.E. Bach
La prinzette, W. 117/21, H. 91
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Modulating prelude F – e, KV deest.
C.P.E. Bach
La Capricieuse, W. 117/33, H. 113
Christian Gottlob Neefe (1748-1798)
Sonate no. 1 in d klein
Allegro con spirito
Poco adagio
Allegretto
Franz Joseph Haydn (1732 – 1809)
Sonate in c klein, Hob. XVI: 20
Moderato
Andante con moto
Allegro
Programmanotities door Dalyn Cook
“Fashion fades, style is eternal.” These words of Yves Saint Laurent could perhaps describe the relatively short-lived empfindsamer S til, the works of its best-known exponent, C.P. E. Bach, and Bach’s influence over his successors. The empfindsamer S til emerged in the mid-18th century as music assumed a more personal, individual dimension; composition became a medium for exploration both of the self and of the spectrum of human emotions. The works of C.P. E. Bach most clearly capture this style of writing, often shifting between multiple affects (sometimes violently) in a way that illuminates the volatility of the human passions.
Although the empfindsamer S til (and the correlative S turm und Drang movement) were limited in geographic scope and fell out of fashion relatively quickly, aspects of the style endured, evidenced in C.P.E. Bach’s influence over both his contemporaries and his successors.
Although Bach’s Sonata in C, Wq. 65/47 is classified as a “sonata”, its charming capriciousness seems inspired by fantasia style. The structure of the sonata provides an effective framework in which Bach can continually surprise the listener by defying convention. Jirí Antonin Benda’s Sonata in A minor is, by comparison, a much more conventional sonata, and yet there are elements that reveal Bach’s influence, such as an unexpected key change in the first movement and the highly expressive second movement. Benda became acquainted with C.P.E. Bach in Berlin; Bach’s collection of sonatas “für
K enner und Liebhaber” (1779-1787) may have influenced Benda’s own 1780 Sammlung vermischter Clavierstücke für geübte und ungeübte Spieler” (Collection of miscellaneous pieces for experienced and inexperienced players). However, it was Bach’s playing on the clavichord that perhaps most profoundly touched Benda; the latter testifies to the “superiority of that instrument, in expression, over the Flügel”, and that anyone unconvinced of the notion should listen to C.P. E. Bach’s clavichord playing.
C.P.E. Bach produced a number of Characterstücke as well, small musical portraits of friends, family, and ideas, recalling the works of François Couperin. “La Prinzette” likely refers to Johanna Benedicte von Printzen, wife of a fellow student of Bach in Frankfurt a.d. Oder; although “La Capricieuse” does not refer to any one person, the character traits that Bach brings to life in the piece will doubtless remind listeners of someone in their circle of friends!
These pieces are joined with Mozart’s modulating prelude (F major – e minor), a piece that he likely composed for his sister Nannerl, who aimed to improvise between pieces (as was fashionable in the time) but was not quite skilled enough to truly extemporise. Bach’s influence over Mozart was profound; as reported by Johann Friedrich Rochlitz, when asked about Bach’s playing, Mozart replied, “He is the father, we are the children. Those of us who know anything at all learned it from him.” Thus, it is likely that this modulating prelude was influenced by Bach’s extraordinary talent for improvisation and the improvisatory threads that run through so many of his compositions.
Christian Gottlob Neefe also held C.P.E. Bach’s works in considerable esteem: he used both the pieces and Bach’s treatise, V ersuch über die wahre Art das Clavier zu S pielen, in his lessons with young Beethoven. The second movement of Neefe’s sonata in D minor resembles many of Bach’s own second movements, marked by sensitive expressivity.
Upon obtaining a copy of Bach’s first six sonatas, Haydn reports, “I didn’t leave my Klavier at all until they were played through, and whoever knows me very well, must realize that I owe Emanuel Bach a great deal, and that I have understood and studied him diligently.” The Sonata in C minor, Hob. XVI: 20, bears many traces of Empfindsamkeit, being a somewhat rare musical moment of introspection and melancholy among the works of a composer best known for his lightness and humour.
The fashion of C.P.E. Bach’s highly personal compositional style may have lasted only briefly, but the stylistic principles on which his work is founded resonated with subsequent generations. Even today, his music remains in fashion in part because it shares many of the same aesthetic values as contemporary music: free imagination, intensity, innovation, and the element of surprise.
Some more about Dalyn Cook
Dalyn Cook completed her master’s degree in fortepiano at the Koninklijk Conservatorium; in her final year there, she discovered
the clavichord and was fortunate to begin her exploration of it under the mentorship of Menno van Delft. In August 2014, she was awarded first prize in the First International Clavichord Competition at the Nordic Historical Keyboard Festival in Kuopio, Finland; subsequent recital appearances on clavichord include include the 2018 edition of the Nordic Historical Keyboard Festival, Musica Antica a Magnano Clavichord Symposium XII, Festival OudeMuziek Utrecht Fringe Series, the Geelvinck Fortepiano Festival in Amsterdam, and the “Night of the Clavichord” as part of BachFestival Dordrecht. She has participated in master classes with Marcia Hadjimarkos, Kristian Bezuidenhout, Malcolm Bilson, and David Breitman, among others, and she remains ever grateful to her first mentor in early music, Andrew Willis. Ms. Cook was a 2009-2010 Fulbright Scholar.
