Diana Weston & Max Lakeman: Revival in het begin van de 20e eeuw – Landowska klavecimbel & Pianola
16 augustus 2018 | 20.00 uur
| Muziek Museum Zutphen, Zutphen
In het begin van de 20e eeuw ontstond een nieuwe interesse in oude muziek. Niet alleen werd teruggekeken naar de Renaissance, maar ook de barok en instrumenten uit de 18e eeuw kwamen weer in de belangstelling. Naast Arnold Dolmetsch en Paul Sacher (grondlegger Schola Cantorum Basiliensis), neemt Wanda Landowska daar een bijzondere plaats in. In het huidige onderzoek naar de speelwijze in de late 19e en vroege 20e eeuw vormen de pianola-rollen een significante tijdsdocumenten.
Wanda Landowska
De Australische pianiste en klaveciniste Diana Weston speelt op een bijzonder door de firma Pleyel in Parijs gebouwd klavecimbel, dat in het begin van de 20e eeuw ontworpen is op instigatie van Wanda Landowska (1879-1959). De Pools-joodse klaveciniste Wanda Landowska was bijzonder geïnteresseerd in de barokmuziek en verzamelde historische muziekinstrumenten. Zij liet naar haar inzicht de firma Pleyel dit nieuwe model klavecimbel bouwen, dat geen replica van een historisch 17e of 18e eeuws klavecimbel is. Het Pleyel dubbel-manuaal klavecimbel heeft een ijzeren frame en verschillende pedalen. Het wordt ook wel een forteklavecimbel genoemd, omdat enkele technische verworvenheden van late fortepiano in het model verwerkt zijn. In 1925 richte Landowska in Parijs de École de Musique Ancient op. Zij was zeer invloedrijk in de revival-beweging van de oude muziek, hoewel haar interpretatie van de barokmuziek eigenzinnig was en sterk in de sfeer van de vóór-oorlogse romantiek geworteld lag. Voor haar werd eveneens eigentijdse muziek geschreven, onder meer door Bartók, Debussy, De Falla en Poulenc. Diana Weston is speciaal voor het festival overgekomen uit Australië.
Opname van Wanda Landowska op een Pleyel klavecimbel.
En een video van Wanda Landowska als zij op een Pleyel klavecimbel speelt.
Lakeman Collectie Pianola’s
Diana Weston combineert haar programma “The Children’s Round” met Max Lakeman, die als pianolist speelt op één van de volledig gerestaureerde pianola’s uit de Lakeman Collectie. Hiermee brengt hij pianisten uit het begin van de 20e eeuw tot leven. De Lakeman Collectie is vooral bekend om de – subliem gerestaureerde – Weltemax pianola’s. Geput wordt uit de belangrijke collectie pianolarollen, die er onderdeel van uit maakt. Pianolist en pianolakenner Max Lakeman maakte al op zijn 14de kennis met de Pianola, wat resulteerde in deze indrukwekkende eigen collectie en een enorme kennis over de geschiedenis van het instrument. Max restaureert zelf en is ondertussen, naast een begenadigd pianolist, ook specialist op het gebied van Welte, het eerste reproductiesysteem uit 1905. U hoort hoe gespeeld werd in het begin van de 20e eeuw tot de beide wereldoorlogen een einde maakten aan de romantische traditie, die zo kenmerkend is voor de 19e eeuw.
Debussy
Dit jaar is het tevens 100 jaar geleden, dat Claude Debussy op 55-jarige leeftijd in Parijs overleed, op 25 maart 1918. Hij en Bartók vormen de hoofdmoot van dit concert. Het wordt niet alleen gespeeld op het bijzondere Pleyel klavecimbel uit 1930 en een Steinway vleugel met Aeolian pianola systeem, maar tevens op een Steinway tafelpiano uit 1869 en een Collard & Collard fortepiano vleugel. Bovendien speelt Diana Weston twee voor haar geschreven werken van componisten uit haar continent, Australië.
Voor meer informatie over het programma: scroll naar beneden en klik op “Bekijk het programma”
Tentoonstelling
Van 7 juli t/m 12 augustus is in Kasteel Arcen de tentoonstelling ‘Meesterwerken uit de mechanische muziekwereld‘ te zien. Laat u verrassen door de wondere wereld van mechanische, zelfspelende muziekinstrumenten zoals pianola’s, orchestrions, reproductie piano’s, speeldozen, draaiorgels en grammofoons. De pianola’s laten ‘live’ registraties horen van o.a. Rachmaninoff, Debussy en Gershwin. Het pronkstuk van de expositie is de Ampico B vleugel van Mason & Hamlin, o.a. recent te horen geweest in het Concertgebouw Amsterdam. De expositie is verzorgd door de Nederlandse Pianola Sociëteit met bruiklenen uit particuliere collecties en musea, waaronder Geelvinck Muziek Musea. Leden van de Nederlandse Pianola Sociëteit geven dagelijks gratis rondleidingen.